Pontio’r Bwlch
Yn ddiweddar, dyfarnwyd grant tair blynedd cychwynnol o tuag £1.5 miliwn gan Gronfa Gymunedol y Loteri Genedlaethol i Sustain a phartneriaid o bob rhan o’r DU i ymchwilio i sut y gall bwyd sy’n gyfeillgar i’r hinsawdd a natur fod yn fforddiadwy ac yn hygyrch i bawb, o dan y rhaglen Pontio’r Bwlch newydd.
Bydd Sustain, Growing Communities ac Elusen Alexandra Rose (ARC), yn gweithio gyda Synnwyr Bwyd Cymru, Nourish Scotland a Nourish Northern Ireland i ddod â sefydliadau lleol a mentrau masnachu ynghyd. Gyda’i gilydd, byddant yn cynnal cynlluniau peilot ym mhob un o wledydd y DU i oresgyn rhwystrau’n ymwneud â phrisio a rhwystrau eraill, gan sicrhau bod bwydydd sy’n gyfeillgar i’r hinsawdd a natur ar gael i bobl ar incwm is.
Bydd y rhaglen Pontio’r Bwlch yn dysgu oddi wrth fentrau lleol bach ac yn adeiladu arnynt gydag atebion addawol gyda’r nod o gywain tystiolaeth ac adeiladu momentwm ar gyfer y syniadau hyn, fel y gall cyllidwyr a llunwyr polisïau gefnogi modelau credadwy, a sicrhau bod y modelau gorau yn dod yn fodelau prif ffrwd.
Mae’r rhaglen i’w chroesawu, yn arbennig mewn cyfnod ble rydym wedi gweld dros 300 o ardaloedd yn datgan argyfwng hinsawdd a natur, ynghyd â chynnydd dramatig yn y defnydd o fanciau bwyd, gydag Ymddiriedolaeth Trussell yn unig yn cofnodi cynnydd o 31% yn y galw dros y 5 mlynedd diwethaf. Mae’r argyfwng costau byw yn rhoi pwysau ychwanegol ar aelwydydd incwm isel, sydd, yn ôl y Sefydliad Bwyd, yn aml yn gorfod gwario 40% o’u hincwm ar fwyd os ydynt am fodloni argymhellion bwyta’n iach. Mae hyn o’i gymharu â dim ond 7% o incwm gwario ar gyfer y pumed cyfoethocaf o’r boblogaeth. Yn ogystal â gwaethygu anghydraddoldebau iechyd, mae hyn hefyd yn golygu bod llawer o fwydydd sy’n cael eu cynhyrchu mewn ffyrdd y mae angen i ni eu hannog, fel tyfu ffrwythau a llysiau mewn ffordd gynaliadwy, allan o gyrraedd y rhai ar incwm isel.
Bydd gweithio gyda’r cadwyni cyflenwi bwyd presennol neu fasnachwyr bwyd cymunedol a chreu atebion hirdymor hyfyw a chynaliadwy sy’n symud i ffwrdd o gymorth bwyd brys yn allweddol i lwyddiant y rhaglen Pontio’r Bwlch. Bydd y rhaglen yn atal problemau megis incwm isel i weithwyr bwyd, a gwastraff bwyd a achosir gan orgynhyrchu ar gyfer cyflenwad archfarchnadoedd cyfaint uchel rhag bwrw gwreiddiau. Mae’r tîm yn croesawu cyfranogiad sefydliadau eraill sy’n mynd i’r afael â’r materion hyn a bydd yn recriwtio cynghorwyr i grŵp cydweithio.
I gael rhagor o wybodaeth ac i gofrestru ar gyfer newyddion a diweddariadau ewch i www.sustainweb.org/bridge-the-gap neu e-bostiwch bridgingthegap@sustainweb.org